Budowa domu jednorodzinnego, bloku mieszkalnego, magazynu, hali przemysłowej czy pawilonu handlowego wymaga wykonania szeregu prac przygotowawczych, specyficznych dla danej inwestycji. Pomimo różnic, które dotyczą np. wielkości i głębokości posadowionych fundamentów, zastosowanych materiałów czy technologii, na wstępie każdy , kto planuje budowę ma ten sam obowiązek – odpowiednie i zgodne z wytycznymi BHP przygotowanie placu budowy.
Bez względu na to, czy stawiany jest budynek o konstrukcji żelbetowej, który wymaga wykonania głębokich fundamentów, czy też jest to lekka konstrukcja z drewna lub stali, należy zapewnić bezpieczne warunki pracy ekipie budowlanej i ochronę osób postronnych. Zalecane czynności w znacznej części wynikają z przepisów BHP i dotyczą:
Nawet najlepiej zorganizowany plac budowy jest miejscem, w którym istnieje potencjalne zagrożenie. Specjalistyczne maszyny, ciężki sprzęt, wykopy, pręty zbrojeniowe czy betonowe wylewki to tylko kilka przykładów.
Aby ograniczyć ryzyko do minimum, przepisy regulują konkretne obowiązki. Ich wykaz zawierają cztery dokumenty:
Zgodnie z przepisami za zabezpieczenie placu budowy odpowiada Inwestor. Zadanie to powinno być wykonane jeszcze przed podjęciem jakichkolwiek prac. Do jego najistotniejszych elementów zalicza się postawienie ogrodzenia, którego wysokość powinna wynosić minimum 1,5 metra. Jego konstrukcja również musi być bezpieczna, dlatego niedopuszczalne jest np. montowanie prowizorycznych przegród z drutu kolczastego. Jeżeli postawienie ogrodzenia nie jest możliwe, teren budowy powinien zostać oznaczony tablicami ostrzegawczymi i otoczony taśmą. Zaleca się też ustawienie barierek z oświetleniem przy wykopach. Można również zatrudnić pracowników ochrony. W świetle prawa obowiązkiem Inwestora jest „opracowanie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia”.
W praktyce, oczywiście w przypadku współpracy z firmą taką jak Amwin, która kompleksowo świadczy usługę w formule projektuj-buduj i przejmuje na siebie całość prac i administrację, Inwestor, na podstawie umowy ceduje te obowiązki na generalnego wykonawcę
Wymienione wcześniej rozporządzenie dotyczące BHP podczas wykonywania robót budowlanych nakłada też na Inwestora obowiązek przygotowania zaplecza socjalnego dla pracowników. Nie ma w tym nic dziwnego, gdyż praca na powietrzu osiem godzin dziennie, często w niesprzyjających warunkach pogodowych, stwarza potrzebę wypoczynku w bardziej komfortowych warunkach.
Pracownik budowlany musi więc mieć gdzie zjeść, skorzystać z toalety, umyć się, przebrać czy schronić przed deszczem. W tym ostatnim pomagają najczęściej specjalne wiaty i daszki. Do pozostałych celów wykorzystywane są specjalne kontenery socjalne. Niezbędne jest też zapewnienie pracownikom apteczki pierwszej pomocy oraz przeszkolenie przynajmniej jednej osoby w posługiwaniu się jej zawartością.
Trzecim istotnym etapem przygotowania placu pod budowę dowolnego obiektu jest utwardzenie podłoża. Warto pamiętać, że większość prac wykonywana jest za pomocą dźwigów i zwyżek. Elementy stalowej konstrukcji czy żelbetowe prefabrykaty muszą być dowiezione na plac budowy i składowane w odpowiednim miejscu. Dlatego obowiązkowo trzeba zadbać o dojazd na plac budowy i miejsce do przechowywania części konstrukcji i materiałów wykończeniowych.
Wznoszenie konstrukcji nośnej i montaż obudowy zewnętrznej wymagają ustawienia rusztowania. Zarówno ono, jak i zwyżki, z których można mocować materiały izolacyjne, płyty warstwowe czy okładziny na elewacji, wymagają utwardzonej powierzchni wokół budowanej hali. Tylko wówczas można zagwarantować wystarczające warunki bezpiecznej pracy.
Przygotowując plac budowy pod inwestycję, nie można też zapomnieć o odpadach. Przepisy dotyczące ich zagospodarowania wyraźnie zakazują umieszczania takich elementów w publicznych pojemnikach na śmieci. Rozwiązaniem jest kontener na odpady budowlane zakupiony przez firmę wykonawczą lub wypożyczony z odpowiedniego skupu złomu. Należy także zadbać o segregację pozostałości po montażu i wywiezienie ich do odpowiedniej firmy utylizacyjnej.